In de groepen 4, 5 en 6 denken we in deze 2e adventsweek na over licht. Als de groep binnenkomt ligt er een cirkel van kleine lichtjes in de kring, het lokaal is verder donker. We denken na over kan je licht bewaren, delen, veranderen? Wat kan je vullen met licht en wat zie je en wat is er, is dat hetzelfde. We filosoferen over waarneming , manipulatie en essentie van licht. De kinderen voegen de daad bij het woord of andersom. De uitspraken die ze doen verbinden zij met een “ingreep” van verandering van de lichtjes in de kring; ze dekken licht toe, verschuiven, voegen samen, stoppen lichtjes in een glazen potje, gebruiken spiegeltjes, een zaklantaren en nog veel meer. We onderzoeken of iets kan, of het zo is en waarom.
Ik vertel het verhaal van de koning met twee zoons. Welke zoon kan de koningszaal helemaal vullen met iets dat maar 1 goudstuk kost? Demoudste zoon vult de zaal maar half met hooi. De jongste zoon zet allemaal kaarsjes neer in de zaal. De koning benoemt hem als opvolger omdat hij de zaal helemaal gevuld heeft met licht.
Wie van de twee zoons is het slimst?
“De kleinste, omdat het nergens donker was. Eigenlijk zijn ze allebei niet slim want het hooi stond daar nog en dat ging branden. Die jongste zoon is ook niet slim want hij had net zo goed het licht aan kunnen doen. Nee dat is niet hetzelfde. Dat is geen vullen. Als je het licht aandoet dan is er alleen maar licht, de ruimte is dan niet gevuld. Hij had de ruimte gevuld met kaarsjes. Ze hadden toen helemaal nog geen elektriciteit dus dat kan niet. Met een knopje het licht aandoen is niet hetzelfde als vullen. Er moeten dus veel lampjes zijn. Nee , veel lampjes is niet altijd meer licht! Die lampjes komen overal, omdat hij de hele koningszaal gevuld heeft met licht. Met de kaarsjes zal ook het stro verbranden, dus dat is niet slim. “
vuur
Waarmee was de zaal gevuld?
“Met lichtjes, Misschien gingen ze tellen of het wel genoeg was. Wanneer is het genoeg? Als het super-super veel zijn. Wat doen kaarsjes? Ze geven licht. De ruimte was gevuld met lichtjes. “
Wat is vullen?
“Bijvoorbeeld als je dit doosje vult. Vullen is het tegenovergestelde van zetten. Kan je deze mand vullen met licht? Is die dan helemaal vol. Ja wel bijna. “
Wat kan je vullen met licht?
“Nee niet alles, deze bal bijvoorbeeld niet want die is al gevuld met iets anders, daar zit al iets anders in, zand? De losse laag die om de bal heen zit kan wel gevuld worden met licht. We doen een experiment door de omhulling van de bal onder een paar lichtjes te leggen. Bijvoorbeeld een raam , of een spiegel kan je niet vullen met licht. Het licht kan wel weerkaatsen. Er ligt een herfstblad in de kring. Ja die kan wel over een kaarsje heen en dan is het gevuld, maar dan gaat het in de fik. Ja het kan wel in dat potje -Er worden wat lichtjes in een bruin potje gestopt- Het licht zit er wel in, het is gevuld, maar je kan het aan de buitenkant nog wel zien. Dat kan omdat het potje licht is. Het licht binnenin is nog steeds hetzelfde maar aan de buitenkant van het potje zien we een andere kleur, de kleur is aan de buitenkant veranderd, bruin licht, dus we zien iets anders nu. Is er meer licht binnen of meer buiten? Er is meer licht buiten. Je kan het niet zo goed zien in de pot, daarbuiten wel. Het licht is een beetje anders. Het is wel hetzelfde want het is hetzelfde lichtje. Een kind pakt het dekseltje van het potje; als ik de deksel er opdoen wordt het meer licht in het potje. ze doet de deksel erop , oh nee het wordt toch niet meer licht. Het licht verspreidt zich alleen. Een ander kind pakt het rieten mandje en zet het over een paar lichtjes heen. Is de mand gevuld met licht? Ja er is meer licht in de mand dan het potje, want de mand is groter. Er komt wel een beetje licht daar buiten door het mandje heen, aan de zijkant, maar dat is niet veel. Het licht zit er niet helemaal in. Kan je in die mand het licht bewaren? Ja! De lichtjes wel. De lampjes. Een ander kind draait het mandje om en legt de lichtjes erin. Nu is de hele mand verlicht, dus hij is gevuld met met licht. Maar de mand is nog niet vol, er kunnen nog meer lichtjes bij. Nee, hij is niet gevuld want hij is doorzichtig. Is er nog evenveel licht? 
Alleen als het donker wordt komt er meer licht. Het licht wordt dan feller. Een ander kind pakt de zaklantaren en schijnt op de lichtjes; zo wordt het meer licht, want hij straalt meer als je er op schijnt. Je kan ook een doek vullen met licht. Kijk maar, de doek is hier groen en daar wit en daar blauw en de lichtjes veranderen van kleur. Je kan ook een huis vullen met licht of een kamer. Een ander kind zet een spiegeltje over een lampje heen; nu is er meer licht gekomen. Nee dat is niet zo , want in het echt zie je dit licht niet. Weer een ander kind doet een plastic bolletje om een lampje heen. Het licht is in het bolletje , maar je ziet meer licht omdat het bolletje groter is dan het lampje. Er worden een paar lampjes in een wit doosje met een gaatje erin gedaan. Het wordt meer licht, daarbinnen, het wordt wit door het doosje en je ziet het door het gaatje. Met een vergrootglas wordt het licht ook meer. Een kind gaat de kring rond en laat het zien aan andere kinderen.”
Kan je licht ook delen?
“Ja , je kan een kaarsje door de helft knippen. Oh, nee, nee, laat maar, dat kan niet. Ja, dat kan wel als je een licht hebt in een zaal en er zijn veel mensen, dan kunnen die allemaal naar dat licht kijken, dan delen ze dat licht. Ja, dat kan , dan moet je het licht gewoon openmaken en als het licht maar eentje is dan doe je het door de helft. Maar als je er één lampje uit haalt gaat alles uit. Is er maar één die dit kan zien? Nee , er kunnen wel heel veel mensen naar dat licht kijken , wel duizend. Hebben we het dan verdeeld? Als er duizend mensen naar het licht kijken is het verdeeld. Ze kunnen het ook kopen. Misschien kan je het licht super groot maken. Een kind doet dit voor door met de 
zaklamp afstand te maken tot de reflectie. Ja dan kunnen veel mensen dat licht zien. Als er zon is dan zie je dat licht niet meer, want dat is feller. Je kan dit licht wel delen als je het omdraait (zaklamp) Het licht kan veranderen als je de knop indrukt. “
Kan je licht ook bewaren?
“Nee dat kan niet want het heeft allemaal stroom.”
Filosofieles ontworpen in opdracht van Rotterdam Vakmanstad